واقعیت تلخ این است که قرآن هنوز در جامعه ما یک امر عمومی نشده است، همه به قرآن عشق می‏ورزند و احترام می‏کنند، اما عده کمی همواره آن را تلاوت و عده کمتری در آن تدبر می‏کنند.1
ما باید قبول کنیم که ملت ما در نیم قرن پیش از پیروزی انقلاب، که واقعاً مدت کمی نیست، روز به روز از قرآن فاصله گرفته و دور شده است.2
نپرداختن به حفظ قرآن در حال حاضر واقعاً نقیصه‏ای در حوزه‏های ما به شمار می‏آید. در بعضی از حوزه‏های اهل سنت ـ همان طور که مسبوق است ـ از بدو ورود حفظ قرآن جزو شرایط است. در دیگر حوزه‏ها نیز اگر شرط، حفظ قرآن نباشد، ولی بدان تشویق می‏شود. غالب علمای اهل سنت با قرآن انس زیادتری دارند، در حالی که ما در حوزه‏های خودمان، شاهد طلبه‏هایی هستیم که مقداری هم درس خوانده‏اند، لیکن هنوز بر سر همین قرائت رایج قرآن که ما با آن انس داریم تسلط ندارند، یعنی هنوز در تلاوتشان اشکالاتی وجود دارد.3
در گذشته اگر کسی می‏خواست در حوزه مقام علمی پیدا کند بایستی به تفسیر نمی‏پرداخت. یک ملای محترم عالمی فرضاً اهل تفسیر باشد، مردم از تفسیر او استفاده کنند، بعد برای خاطر آنکه این درس موجب نشود او به بی‏سوادی شهره بشود، این درس را ترک کند. شما را به خدا این فاجعه نیست؟4
این انزوای قرآن در حوزه‏های علمیه و عدم انس ما با قرآن برای ما خیلی مشکلات درست کرده است و بعد از این هم درست خواهد کرد و به ما تنگ‏نظری خواهد داد. من یک وقت در سال‏های قبل از انقلاب در مشهد در درس تفسیر به طلبه‏ها می‏گفتم که ما از اول «بدان ایدک الله» تا زمانی که ورقه اجتهادمان را می‏گیریم، حتی یکبار به قرآن مراجعه نکنیم. یعنی وضع درسی ما این طور است که اگر طلبه‏ای از ابتدا حتی یکبار به قرآن مراجعه نکند می‏تواند همین رشته ما را از اول تا آخر سیر کند و مجتهد بشود! چرا؟ چون درس ما اصلاً از قرآن عبور نمی‏کند. متأسفانه حال هم که نگاه می‏کنم می‏بینیم همان طور است...قرآن در حوزه‏های ما منزوی است.5
عزیزان من، ما هنوز در اول راهیم. ما شصت میلیون جمعیتیم؛ ببینید تعداد کسانی که در این شصت میلیون با قرآن آشنا هستند، چقدر است. فرض کنیم از این شصت میلیون، ده میلیون کسانی باشند که به هر دلیلی، چه به دلیل سنی و چه غیر آن، نتوانند با قرآن آشنا بشوند، پنجاه میلیون می‏ماند. تعداد آشنایان با قرآن از حد معقول ـ یعنی از پنجاه میلیون ـ کمتر است، ما عقبیم؛ این فاصله را باید پر کنیم.6 ادامه مطلب...

آیه اُخُوّت

إنَّمَا المؤمِنونَ إخوَهٌ فَاَصلِحوا بَینَ أَخَوَیکُم وَ اتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُرحَمون(سوره حجرات / آیه 10)

در حقیقت ، مؤمنان با هم برادرند . پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا بترسید ! امید که مورد رحمت قرار گیرید.

 آیه اُذُن/آیه تصدیق

وَمِنهُم الَّذینَ یُؤْذونَ النَّبِیَّ وَ یَقولونَ هُوَ أُذُنٌ خَیرٍ لَکُم یُؤْمِنُ بِاللهِ وَیُؤْمِنُ لِلْمُؤمنینَ وَرَحْمَهٌ لِلَّذینَ آمَنوا مِنْکُم وَالَّذینَ یُؤْذونَ رَسول الله ِ لَهُم عَذابٌ أَلیمٌ ( سوره توبه / آیه 61)

و کسانی از میان ایشان هستند که پیامبر را آزار می دهند و می گویند « او زود باور است » بگو: «زود باوری من به سود شماست » به خدا ایمان دارد و [سخن ] مؤمنان را باور می کند ، و رحمتی است برای کسانی از شما که ایمان آورده اند . و کسانی که فرستاده خدا را آزار دهند ، عذابی دردناک خواهند داشت.

 آیه اذنِ جهاد

أُذِنَ لِلَّذینَ یُقاتَلونَ بِأَنَّهُم ظُلِموا وَإِنَّ اللهَ عَلی نَصْرِهِمْ لَقَدیرٌ( سوره حج /آیه 39)

به کسانی که به سبب ستمی که به آنان شده ، [با دشمن ] می جنگند، اجازه [جهاد] داده شده است و البته خدا بر یاری آنان سخت تواناست.

 آیه اُذُنٌ واعیه

لِنَجعَلَها لَکُمْ تَذْکِرهً وَ تَعِیَها أُذُنٌ واعِیَهٌ (سوره حاقه /آیه 12)

تا آن را [مایه ] یادآوری شما قرار دهیم و گوش های شنوا آن را نگه دارد.

توضیحات: آیه 12 سوره حاقه را بعضی آیه اذن واعیه نامیده اند . «وعی» بر وزن وحی است . یعنی فرا گرفتن . علاوه بر مفسران شیعه ( شیخ طوسی ، شیخ طبرسی ، شیخ ابوالفتح ) بعضی از مفسرین اهل سنت از جمله میبدی ، زمشخری ، قربطی و فخر رازی این حدیث را نقل کرده اند که پس از نزول این آیه حضرت رسول اکرم (ص) خطاب به امیر المؤمنین ، حضرت علی (ع) فرمودند : ای علی از خدا خواسته ام که گوش تو را واعیه [فراگیرنده ] گرداند و علی (ع) گفت : پس از آن چیزی را فراموش نکردم و سزاوار هم نبود که فراموش کنم ( قرآن با توضیحات خرمشاهی ، ص 567)

منبع : کتاب فرهنگنامه موضوعی قرآن کریم ، به اهتمام دکتر احمد خاتمی

با نهج البلاغه بیشتر آشنا شویم

زندگی در باشکوهترین دوره تاریخ کشورمان ، یعنی دوران شکوهمند انقلاب اسلامی ،خوشبختی بزرگی است که نصیب شما نوجوانان عزیز شده است .و بی تردید، نوجوان دانش آموز و در س خوانده ای که در چنین دوران پر شکوهی زندگی می کند ،کمترممکن است که بانام نهج البلاغه آشنا نشده باشد .

با این حال ، برای آشنایی شما ، بهتر است به چند نکته اشاره شود : نهج البلاغه که نشانگر گوشه ای از اندیشه بلند و آسمانی حضرت علی (ع) است ، از یکهزار سال پیش ، به صورت کتابی جاودانه در اختیار جهان و جهانیان قرار گرفته ودنیا را با تحسین و حیرت روبرو کرده است .این کتاب مجموعه ای از گفتار ها ، پند و اندرزها ، نامه ها و نوشته ها ، سخنان کوتاه و پر مغز آن امام بزرگوار است ، که توسط دانشمند برجسته اسلامی « سید رضی » در پایان قرن چهارم و آغاز قرن پنجم هجری گردآوری شده است .

سید رضی سخنان والا و نوشته های بی همتا ی امام علی (ع) را در کتاب نهج البلاغه ، به سه بخش اصلی تقسیم کرده که ترتیب آنها چنین است :

1.      خطبه ها:

خطبه هایی که در نهج البلاغه گرد آوری شده ،تنها 238 خطبه ، از صدها خطبه ی آن حضرت است .بااین حال بخش خطبه ها در نهج البلاغه از دو بخش بعدی که نامه ها و سخنان کوتاه امام (ع) را در بردارد ، مفصل تر است .خطبه های نهج البلاغه ، بیشتر در مورد موضوع توحید و خدا شناسی ، بحث در باره رسالت و معرفی مقام والای رسول اکرم (ص) ، مسائل و مباحث اسلامی و قرآنی ، مسائل سیاسی و اجتماعی جهان اسلام و دعوت مسلمانان به شرکت در جهاد و استقبال از شهادت در راه خدا و دین خدا بیان شده است  

2.    نامه ها :

        بخش نامه های نهج البلاغه آثاری را که از قلم گهر بار آن حضرت تراوش کرده است ، در بر دارد .و این آثار ، عبارت است از نامه هایی که امام (ع)پیرامون مسائل حکومت اسلامی و امت مسلمان ،برای دوستان و نزدیکان و حتی برای دشمنان خود نوشته است .همچنین نامه ها و فرمانهایی که آن حضرت برای فرمانداران و استانداران و مسئولان حکومتی امور مسلمانان نوشته و در هر یک عالیترین اصول حکومت و کشورداری ،بهترین راه خدمت به مردم ، و به خصوص حفظ حقوق و افراد ضعیف و طبقه مستضعف را تعیین کرده و کارکنان حکومت اسلامی را به رعایت یکایک این دستورات ، موظف ساخته است

3.  سخنان کوتاه:

        سومین بخش نهج البلاغه ، دربردارنده سخنان کوتاه امام (ع) است که بیشتر آنها از یک یا دو جمله فشرده تشکیل شده است .

مطالب عمیق و پر معنایی که در این جمله های کوتاه وجود دارد ، چنان است که دوست و دشمن ، آنرا همچون سایر آثار گسترده و مفصل امام (ع) ،پس از قرآن کریم و گفتارهای رسول اکرم (ص) عالی ترین راهنمای بشر برای زندگی پاک و سعادت آمیز دانسته اند طوری که هریک از این سخنان فشرده ، صدهادرس زندگی و سرمشق انسانیت و خوب بودن و خوب زیستن ،‌در خود نهفته دارد.